Хадаар нэһилиэгэр «Дьылҕа оҥоһуута» саҥа кинигэ сүрэхтэннэ.
Бэс ыйын 7 күнүгэр Хадаар нэһилиэгэр ураты кинигэ сүрэхтэниитин дьоро күнэ буолан ааста. Дьоро күҥҥэ СӨ үөрэҕириитин туйгуна, СӨ Суруйааччыларын союһун чилиэнэ, биир дойдулаахпыт Гавриил Иннокентьевич Адамов-Сайдам Хадаар нэһилиэгин олохтоохторо прототип быһыытынан киирбит, дьиҥ олоххо олоҕурбут «ДЬЫЛҔА ОҤОҺУУТА» романын сүрэхтээтибит. Саҥа кинигэ биһирэмигэр Дьокуускайтан, Чурапчыттан, ыалыы сытар Дириҥ, Хайахсыт, Чакыр нэһилиэгин дьоно-сэргэтэ кыттыыны ылбыттара, бу кинигэ интэриэһи таппытын туоһулуур. «Дьылҕа оҥоһуута» роман айыллан тахсарыгар төрүөт буолбут дойдунан Чурапчы улууһун Хадаар нэһилиэгин дьоно-сэргэтэ буолаллар. Чахчы да киһи бу орто дойдуга төрөөн араас дьылҕалаах дьону кытта алтыһар. Сорох киһи дьылҕата киһини олус сөхтөрүөн сөп, үтүө өйдүбүлү хаалларар, сороҕу соһутар… Көрсүһүү саҕаланыытыгар кинигэбит геройдара кимнээҕий, туох дьон эбитий диэн сүрүн геройдар прототиптара буолбут Ноговицыннар дьиэ кэргэн туһунан видеосюжет көрдөрүлүннэ.
«Дьылҕа оҥоһуута» кинигэ 2025 сыл С.А.Новгородов аатынан «Айар» национальнай кинигэ кыһатыгар бэлэм макет оҥоһуллан, таҥыллан Казань куоракка «Татмедия Акционернай общества» «Идеал — Пресс» ПИК филиалын типографиятыгар 2500 экземплярынан, орто киэбинэн-кээмэйинэн, чараас обложкалаах, 320 страницалаах бэчээттэнэн таҕыста. Роман барыта 7 түһүмэхтэн турар. Роман композицията — сүрүн дьоруой олох сэттэ күүс тутулун өйдөөн ыраҥалыыра, өйдөөһүнэ, ырытыыта буолар. Ол курдук, ЫЛ, БИЭР, ТУТ, СИТ, ТУТУС, СЭРЭН, ТУТУС диэн сүрүн өйдөбүллэрин наардаан өйдөөһүнэ, астыныыта, кэриэс тылын суруйуута буолар.
Бу бэчээттэнэн тахсыбыт кинигэ — роман кылгатыллыбыт вариана буолар. Кинигэ кэннигэр куар кодунан киирэн, роман толору 600 тахса страницатын ааҕыахха сөп. Ромаҥҥа Чурапчы улууһун биир кыра нэһилиэгэр олорон ааспыт, бар дьонугар номох буолан хаалбыт киһи, киниэхэ эрэллээх доҕоро, кэргэнэ, ыраас ыра санаа аанньала буолбут кыыс дьылҕалара кэпсэнэр. Кини олоҕо, иэйиитэ, санаатын күүһэ ханнык баҕарар ааҕааччыга, ордук ыччакка, үтүө холобур буолаарай диэн уус уран сурукка тиһиллибит диэн суруллубут кинигэ кылгас ис хоһоонун ыытааччы Е.А.Борисов аатынан киин библиотека ааҕааччылары кытта үлэлиир отдел сэбиэдиссэйэ Марфа Николаевна Кузьмина кинигэ ис тутулун сырдатта, арыйда.
«Хадаар нэһилиэгэ» тыа сирин түөлбэтин баһылыга Афанасий Степанов эҕэрдэ, махтал тылларын этэн авторга Гавриил Адамовка, кинигэҕэ үлэлэспит редактор, биир дойдулаахпыт Россия Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ, Арыылаах нэһилиэгиттэн төрүттээх, кэскиллээх суруйааччы, тылбаасчыт Ольга Янцен-Фроловаҕа, «Көмүөл» кинигэ кыһатын директорыгар Борис Павловка, роман прототиба Паша Долгунова-Парасковья Иннокентьевна Ноговицынаҕа эҕэрдэ суруктары, бэлэхтэри туттарда.
Ыҥырыллан кэлбит ыалдьыттар саҥа кинигэ күн сирин көрбүтүнэн эҕэрдэ тылларын эттилэр. «Чакыр нэһилиэгэ» тыа сирин түөлбэтин баһылыга Константин Лебедев, СӨ култууратын туйгуна, Россия суруналыыстарын Сойууһун чилиэнэ Наталья Захарова, Чурапчы литературнай түмсүүтүн чилиэннэрэ, айымньыга киирбит прототип кыргыттар ааттарыттан Мария Спиридонова, халыҥ аймах аатыттан Парасковья Ноговицына бииргэ төрөөбүт балта Августа Давыдова уо.д.а эҕэрдэ, махтал тылларын автор Гавриил Иннокентьевичка анаатылар.
Айымньы биир сүрүн геройун прототиба буолбут Парасковья Ноговицына ахтыы тылын эттэ, кэргэнин кылгас, чаҕылхай олоҕун олус истиҥ тылларынан ойуулаан, кини туһунан сырдык өйдөбүлү айымньыны оҥорон кинигэҕэ тиһэн таһаарбытыгар авторга махтанна. Андрей Андреевич Ноговицын үтүө киһи буолан, дьон санаатыгар иҥэн, умсугутуулаах айымньы буолан өлбөөдүйбэт өйдөбүл суолун хаалларбытыттан астыммытын биллэрдэ.
Автор Гавриил Иннокентьевич бу күн Парасковья Иннокентьевна бииргэ төрөөбүттэригэр, аймахтарыгар саҥа тахсыбыт кинигэтин бэлэх уунан дьонун-сэргэтин үөртэ.
Кинигэ биһирэмин иилээн-саҕалаан ыыппыт СӨ култууратын туйгунугар, Егор Афанасьевич Борисов аатынан киин библиотека ааҕааччылары кытта үлэлиир отдел сэбиэдиссэйигэр Марфа Николаевна Кузьминаҕа Хадаар нэһилиэгин дьонун-сэргэтин аатыттан махтал суругу, сибэкки дьөрбөтүн туттардылар.
Кинигэ сүрэхтэниитин тула алгыстаах эҕэрдэ тыл этилиннэ, ылбаҕай ырыа ылланна, мааны астаах сандалы тардылынна.
Кинигэ сүрэхтэниитэ олус истиҥник ааста, бу кинигэ умнуллубат суолу хаалларыаҕа диэн эрэнэбит.
